โบราณสถานบ้านร่องไฮ

โบราณสถานบ้านร่องไฮ

โบราณสถานทางศาสนาบ้านร่องไฮตั้งอยู่ห่างจากตัวเมืองพะเยาประมาณ 7 กิโลเมตร สถานที่แห่งนี้ได้รับการค้นพบและสำรวจเมื่อปี พ.ศ. 2555 ฐานพระธาตุแปดเหลี่ยม ฐานวิหารและฐานพระประธานของวัด ทำให้สันนิษฐานได้ว่าที่นี่เคยเป็นวัดมาก่อน จากการสำรวจ นอกจากจะพบโบราณสถานแล้ว ยังพบโบราณวัตถุอีกหลายอย่าง อาทิ ภาชนะดินเผาที่ผลิตในท้องถิ่น ชิ้นส่วนของศิลาจารึก พระพุทธรูปหินทรายอายุราวๆ 500 ปี นักท่องเที่ยวสามารถมาเยี่ยมชมโบราณสถานบ้านร่องไฮได้ทั้งทางรถยนต์และทางเรือ
โบราณสถานบ้านร่องไฮเคยเป็นชุมชนโบราณขนาดใหญ่ริมกว๊านพะเยา มีซากของกลุ่มวัดร้างในสมัยที่เมืองภูกามยาวเจริญรุ่งเรือง มีช่วงอายุราว ๙๐๐ ปี อยู่ในสมัยเดียวกันกับวัดติโลกอารามและโบราณสถานอื่น ๆ ที่อยู่ในกว๊านพะเยา ในบริเวณใกล้เคียงกันนั้นมีซากร่องรอยของศาสนสถานอยู่ประมาณ ๘-๙ แห่ง เรียงกันเป็นแนวเข้าไปในกว๊านพะเยาโดยคนในชุมชนเรียกบริเวณนี้ว่า สันธาตุ และยังคงมีเนินซากโบราณสถานบางส่วนจมอยู่ในกว๊านพะเยา ในปี พ.ศ. ๒๕๔๕ มีการขุดค้นโบราณสถานบ้านร่องไฮ โดยองค์การบริหารส่วนตำบลแม่ใสร่วมกับกรมศิลปากร ทำการสำรวจกลุ่มโบราณสถานร่วมกัน ในการขุดค้นพบกลุ่มโบราณสถานถูกปกคลุมด้วยวัชพืชและไม้ยืนต้น และยังค้นพบโบราณวัตถุ ทั้งเสาดอกบัว ฐานเสาพระพุทธรูป ช้าง สถูป ที่ทำจากหินทราย และภาชนะดินเผาจากเตาเผาในท้องถิ่น ชิ้นส่วนของศิลาจารึก และพบพระพุทธรูปหินทรายสันนิษฐานว่ามีอายุราว ๕๐๐ ปี ที่มาของชื่อ “บ้านร่องไฮ” นั้น สันนิษฐานว่า สมัยก่อนน่าจะมีร่องน้ำไหลผ่านกลางหมู่บ้านลงสู่แม่น้ำอิงหรือหนองเอี้ยง ซึ่งสองฝั่งร่องน้ำเรียงรายด้วยต้นไทรใหญ่ขึ้นอยู่เรียงกัน และภาษาพื้นเมืองภาคเหนือเรียกต้นไทรว่า ต้นไฮ ดังนั้นจึงน่าจะเป็นที่มาของชื่อบ้านร่องไฮ

ข้อมูลอ้างอิง
https://www.museumthailand.com/th/1756/storytellin/โบราณสถานบ้านร่องไฮ